1.Thế nào là “Ổ dịch”? Nguyên nhân nào gây ra dịch của chó ?
– Phải có chó mắc bệnh, ủ bệnh hoặc mang trùng : mang virus, vi trùng – gọi tắt là “Chó bệnh “. Virus, vi khuẩn, nấm… các tác nhân gây bệnh gọi là ” Mầm bệnh “.
-Chó “lành bệnh mang trùng” có thể gọi là “mầm bệnh” được không? Đúng, loại chó này đã thoát chết qua nhiễm, mắc bệnh dịch, hoặc chó trong ổ dịch nhưng không bị mắc bệnh, ta rất dễ chủ quan, không cảnh giác, chính loại ” chó lành bệnh mang trùng” này sẽ khó khăn dập tắt dịch, gây nguy hiểm cho nhiều chó khác.
– “Ổ dịch ” ( Out-break ) là nơi có hiện tượng nhiều chó ốm với các triệu chứng giống nhau và có hiện tượng lây lan.
2.Chỉ có “chó bệnh” có làm lây lan dịch được không?
-Không! Nếu như không có sự tiếp xúc trực tiếp với chó khác chưa được miễn dịch tốt, hoặc gián tiếp qua các “nhân tố trung gian truyền bệnh ” ( Intermediate vectors ) tới chó khác.
3.Thế nào là chó chưa được miễn dịch tốt?
-Chó chưa hoàn tất “miễn dịch cơ bản” ban đầu ( Primary vaccination ) : chó tới 4 tháng tuổi chưa tiêm phòng hoặc chưa hoàn thành đúng kỹ thuật 2 lần tiêm vaccine phòng các bệnh : Ca-rê, Pavo, Lepto, viêm gan truyền nhiễm, Viêm khí quản-phế quản truyền nhiễm, Adenovirus, Herpesvirus…
-Chó không được tiêm chủng nhắc lại định kỳ hằng năm các loại vaccine phòng bệnh trên.
-Chó chăm sóc không tốt, gày yếu, suy nhược giảm sức đề kháng cơ thể. Chó nhiễm nhiều giun sán và mắc các bệnh ký sinh trùng ngoài da.
-Đặc biệt các loại chó nhập ngoại, chuyển vùng rất dễ nhiễm dịch hoặc mang dịch đến nếu các biện pháp kiểm dịch không tốt.
4.Các “Nhân tố trung gian truyền bệnh” là những nhân tố nào?
-“Nhân tố trung gian truyền bệnh”- Một “mắt xích” nguy hiểm của quá trình sinh dịch vì phần lớn người nuôi chó chỉ nghĩ rằng : chỉ có tiếp xúc với chó bệnh mới bị lây bệnh! Có người đã ngạc nhiên hỏi: “Tại sao tôi nuôi chó trên tầng lầu 5, không bao giờ tiếp xúc chó khác mà vẫn bị dịch?
-“Nhân tố trung gian truyền bệnh” bao gồm :
*Môi trường như nguồn nước thải, sông suối, cống rãnh, rác thải và chất thải có mang “mầm bệnh”.
*Nơi tập trung đông chó, trong đó có lẫn chó mang “mầm bệnh “: chợ búa, lò mổ chó, dog show, dog care…
*Các loại động vật khác “vô tình” mang mầm bệnh tới chó khác: ruồi muỗi, côn trùng, chuột bọ và các động vật ăn thịt hoang dã khác: mèo,thú, chồn cáo… mang tha xác chết, chất thải của chó ốm bệnh.
*Các vật ô nhiễm: phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi có ô nhiễm từ chó ốm, mang mầm bệnh: Lốp xe máy, ô-tô, xe đạp , vết giầy dép chèn, dẫm qua các chất thải , phân ,nước tiểu… về nhà, chó khác sẽ ngửi liếm “mùi lạ”, có thể lây bệnh.
*Con người : chủ chó có thể vô tình đi xem, sờ mó vào chó ốm bệnh rồi về tiếp xúc với chó của mình cũng có thể lây bệnh.
5. Làm thế nào để bảo vệ an toàn dịch cho cún của bạn?
-Phải tuân thủ đúng kỹ thuật tiêm phòng dịch định kỳ, bảo đảm có miễn dịch tốt.
-Phải “cắt đứt” các mắt xích gây dịch bệnh, lây lan : Chó ốm + Mầm bệnh + Các”Nhân tố trung gian truyền bệnh” nói trên. Cách ly chó khỏe với chó ốm hoặc nghi ốm, Tẩy uế sát trùng,vệ sinh thường xuyên môi trường, dụng cụ chăn nuôi, chuồng trại. Diệt ruồi muỗi, côn trùng, chuột, động vật hoang dã …môi trừong nuôi chó. Có biện pháp kiểm tra an toàn dịch bệnh khi cần phải tập trung chó vận chuyển, triển lãm, thi hoặc huấn luyện chó…
Trên đây là những khái niệm rất “cơ bản” về dịch bệnh, âu cũng mong anh em nuôi cún cưng bớt chút thời gian đọc và suy ngẫm. Những ai đã không may có chó chết dịch thì tĩnh tâm lại và tự giải đáp các “sơ xuất” của mình. Những ai sắp, đang nuôi chó thì áp dụng ngay các biện pháp đề phòng dịch bệnh, gọi là “Các biện pháp an toàn dịch”.
Bác sĩ thú y Hoàng Ngọc Báu